Nội Dung Chính
Hoạt động trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ nhằm thay đổi ngành vận tải truyền thống, GrabTaxi là cái tên đáng chú ý với tốc độ mở rộng quy mô thị trường nhanh chóng và gần đây đã vượt mặt đối thủ Uber về tính chính danh pháp lý.
Từ tháng 10.2015, GrabTaxi trở thành doanh nghiệp đầu tiên được Bộ Giao thông Vận tải cho phép triển khai thí điểm công nghệ kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng (GrabCar). Việc này diễn ra trong bối cảnh Uber vẫn mắc phải cáo buộc né thuế, còn GrabTaxi minh bạch thực hiện nghĩa vụ thuế thông qua công ty con thành lập tại Việt Nam.
Đứng sau ứng dụng này trong cuộc chơi ở Việt Nam là Nguyễn Tuấn Anh, một nhà quản lý/khởi nghiệp trẻ thường xuyên xuất hiện với phong cách áo thun, quần short, dép lê. Từng là Giám đốc Sản phẩm của Yahoo! tại Đông Nam Á, thành viên Ban Quản trị TGM (Tôi tài giỏi, bạn cũng thế!), Tuấn Anh còn được biết đến với một số dự án khởi nghiệp công nghệ như geeky.vn, metis.vn hay truongxua.vn. Mang dáng vẻ đậm người và phong cách hơi quái, nhà quản lý trẻ này luôn trả lời báo giới một cách cẩn trọng với thông tin rất chọn lọc.
Công nghệ dẫn lối niềm đam mê
Cơ hội mở rộng tầm mắt đến với Nguyễn Tuấn Anh, học sinh Trường phổ thông Năng khiếu TP.HCM vào năm 2002, khi anh được đi du học tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS). Trong thời gian học, anh làm bán thời gian cho Yahoo!, trở thành nhân viên chính thức rồi Giám đốc Sản phẩm, phát triển các sản phẩm hãng công nghệ này về Việt Nam.
Tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin ở đảo quốc sư tử, Tuấn Anh mang niềm đam mê công nghệ về nước với một số dự án khởi nghiệp nổi bật, tiêu biểu như mạng xã hội học đường truongxua.vn. Nhưng dù được đánh giá cao về mặt ý tưởng, những dự án này đã khép lại khi chưa đạt được thành công như mong đợi. Sau một thời gian vắng bóng, Tuấn Anh bỗng xuất hiện trở lại, song hành với sự phát triển của mô hình gọi xe bằng công nghệ ở Việt Nam.
Là doanh nhân trẻ khởi nghiệp xuất sắc được Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và Câu lạc bộ Sao Đỏ bình chọn, Nguyễn Tuấn Anh là người đã dẫn dắt ứng dụng kết nối dịch vụ vận tải hành khách do Malaysia phát triển chinh phục thị trường Việt Nam. Bản thân nhà quản lý trẻ này cũng đã trải qua giai đoạn gõ cửa từng chiếc xe taxi để thuyết phục các tài xế tham gia vào hệ thống.
Sau bài học khởi nghiệp với truongxua.vn, dự án được cho là chạy theo ý thích của nhà phát triển mà bỏ quên người dùng, Tuấn Anh đã rút ra nhiều bài học khi vận hành mô hình gọi xe bằng công nghệ tại Việt Nam.
Theo anh, khi vừa bắt đầu, đa phần tài xế còn không có điện thoại thông minh để tải ứng dụng. Còn mô hình hoạt động này chỉ phát huy hiệu quả khi số lượng người tham gia đủ lớn. Vì thế, để bù đắp cho tài xế và khách hàng trong giai đoạn phát triển thị trường, chiến lược của Tuấn Anh là mạnh tay thực hiện các chương trình thưởng cho tài xế và liên tục cấp mã khuyến mãi cho người dùng mới.
Chiến lược quảng bá như trên cũng không phải là điều gì quá xa lạ với người từng khởi nghiệp nhiều lần như Tuấn Anh. Anh từng được biết đến với chiến lược marketing rầm rộ cho truongxua.vn vào năm 2011, mạng xã hội thu hút 2 triệu thành viên tham gia. Trong tổng vốn đầu tư khoảng 1,5 triệu USD cho dự án này, chi phí dành cho quảng cáo được dự đoán xấp xỉ 200.000 USD. Dù không thành công, truongxua.vn vẫn được xem là dự án có ý tưởng kinh doanh tốt và hoạt động quảng bá hiệu quả.
Trở lại với GrabTaxi. Sau khi cắt giảm hỗ trợ với tài xế GrabCar, trong tháng 11.2015, công ty này sẽ tiếp tục nâng dần giá cước của dịch vụ này. Lộ trình thăm dò này dù gặp nhiều ý kiến cho rằng chính sách của ứng dụng này thay đổi liên tục và đột ngột, nhưng lại thể hiện sự thận trọng của Tuấn Anh trong chiến lược phát triển sản phẩm, kỹ càng hơn nhiều so với các dự án trước.
Muốn khởi nghiệp, buộc phải “lì”
Khi xây dựng đội ngũ cùng đồng hành, Nguyễn Tuấn Anh luôn nhắc lại nguyên tắc cốt lõi là tư duy trao quyền. Văn hóa của công ty do anh quản lý cũng vậy, có nền tảng nhằm tạo cho nhân viên sự thoải mái và làm chủ công việc của mình. Cách điều hành của Tuấn Anh là giao công việc và yêu cầu kết quả. Nhân viên có thể tự lựa chọn cách thực hiện và sẽ là người chịu trách nhiệm với thành công hay thất bại.
Theo cựu nhân viên của GrabTaxi Việt Nam, Nguyễn Tuấn Anh là người khá kiệm lời trong quan hệ tương tác với cấp dưới. Với nguyên tắc ngắn gọn, hiệu quả, vào thẳng vấn đề và là người ra quyết định cuối cùng, như Nguyễn Tuấn Anh chia sẻ, mọi người có thể cho rằng anh là nhà quản lý khá “độc tài”. Tuy vậy, nhân viên cũng dễ dàng bắt gặp Tuấn Anh lăn ra sàn văn phòng ngủ hết sức thoải mái như phong cách vốn dĩ của anh.
Như đã đề cập, Nguyễn Tuấn Anh là người cẩn trọng trước báo giới. Anh từ chối chia sẻ những thất bại trong quá khứ, với lý do tất cả các dự án anh không thực hiện cá nhân, nên việc kể về câu chuyện thất bại có thể gây ảnh hưởng đến nhiều người cùng làm việc trước đó. Anh chỉ tin rằng cuộc sống của mình là quá trình trải nghiệm và đúc kết từng ngày.
“Bằng cách thật lì, tôi có thể lôi kéo những người bù đắp được khiếm khuyết cho mình để cùng tham gia nhiều dự án. Ðừng bao giờ khởi nghiệp một mình.”
Chia sẻ từ bài học trong quá trình khởi nghiệp của bản thân, Nguyễn Tuấn Anh nhận xét hầu hết các bạn trẻ khởi nghiệp đều có tố chất thông minh, nhìn xa trông rộng hay giỏi quan hệ. Nhưng phần nhiều lại thiếu sự “lì” để đi đến cùng. Và câu chuyện của Tuấn Anh với mô hình gọi xe bằng công nghệ cũng gắn chặt với sự “lì” của bản thân, từ việc tìm kiếm cộng sự cho đến chuyện thu hút tài xế tham gia vào những ngày đầu.
“Bằng cách thật lì, tôi có thể lôi kéo những người có thể bù đắp khiếm khuyết cho mình để cùng tham gia nhiều dự án. Ðừng bao giờ khởi nghiệp một mình”, anh nhấn mạnh. Theo Tuấn Anh, có nhóm bạn khởi nghiệp rồi, điều quan trọng hơn là phân chia rõ ràng công việc cùng với quyền ra quyết định. Việc này sẽ giúp tránh bế tắc trong giải quyết mâu thuẫn, có thể khiến đổ vỡ công ty.
Trong quan điểm làm việc, Tuấn Anh luôn yêu cầu bản thân cũng như nhân viên cần phải “đủ lười để tìm ra cách làm thông minh, thấy được vấn đề và không chấp nhận nó”. Theo anh, người lười sẽ luôn tìm cách để bản thân làm ít nhất nhưng giải quyết lượng công việc nhiều nhất trong thời gian ngắn nhất.
Ví dụ, khi làm bán thời gian ở Yahoo! lúc còn là sinh viên, thay vì lặp lại thao tác nhàm chán dò tìm – sao chép – gửi trả lời cho các câu hỏi lặp lại của khách hàng, Tuấn Anh viết hẳn một đoạn mã thay mình giải quyết vấn đề. Sau đó, đoạn mã này giúp anh thảnh thơi dù số lượng khách hàng tăng lên từ vài chục đến hàng trăm, hay hàng ngàn người. GrabTaxi, tương tự, cũng là một ứng dụng nhỏ nhưng giải quyết được vấn đề lớn của nhiều người. Nguyễn Tuấn Anh kết luận: “Mình không cần làm gì lớn lao. Mình chỉ bắt đầu từ mình, lì và lười”.
