Thế giới này không công bằng. Ít nhất đối với những gì do thiên nhiên ban tặng. Có người sinh ra thượng đế đã ưu đãi cho họ nhiều tài năng bẩm sinh. Ngược lại có người khổ luyện cả đời cũng chẳng làm nên cơm cháo gì. Thế giới này cũng không cào bằng. Ít nhất đối với cái gọi là ‘xây dựng thương hiệu cá nhân”. Có người giỏi nhiều thứ dễ dàng xây dựng danh tiếng. Ngược lại có người loay hoay mãi vẫn chưa “định vị” được thương hiệu cá nhân của mình là gì.
Khi nhận xét về David Beckham, vua bóng đá Pele châm biếm rằng anh chỉ phù hợp cho giới showbiz hơn là trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Phũ phàng hơn, huyền thoại Diego Maradona đã có lần mỉa mai rất chua cay: “David Beckham à, tôi thấy anh ta quá… xinh đẹp (too pretty)”. Thật oan cho Becks. Thượng đế hào phóng ban cho anh sự hoàn mỹ về ngoại hình nhưng ngài cũng làm khổ anh vì điều đó. Đừng quên rằng khi 12 tuổi Becks đã giàn được giải thưởng kĩ năng bóng đá xuất sắc của Bobby Charlton. Nói không quá lời, cho đến nay thế giới bóng đá chưa thể tìm ra người thứ hai có “độc chiêu” lật cánh tuyệt cú mèo như chàng cựu tiền vệ cánh phải của Man United.
Nghề của Becks là đá bóng. Anh chỉ muốn định vị bản thân gắn với “cái chân phải thiên tài” của mình thôi. Cho đến khi giải nghệ, phần lớn thời gian của Becks chỉ chạy trên sân cỏ. Từ Manchester tời Madrid, từ Mardrid tới Los Angeles, từ LA tới Paris. Nhưng trừ những ai đam mê trái bóng tròn, phần còn lại của thế giới chỉ coi Becks là một chàng công tử đẹp trai. Kể cả khi đang mặc quần đùi, mang áo số chạy hùng hục trên sân cỏ, có cảm giác anh vẫn bị xem như một con công rực rỡ của giới show-biz. Nhưng ít nhất đây vẫn là sự khốn khổ dễ chịu. Bởi vì nói gì thì nói, thương hiệu cá nhân của Becks vẫn rất rõ ràng đối với từng nhóm người: đàn ông yêu bóng đá thì đó là “Số 7 lật bóng số dách”; chị em phụ nữ thì đó là “quý ông lịch lãm đẹp giai vô đối”.
Đa số chúng ta không có nhiều tài và được ông trời ưu ái như David Beckham. Nhưng nhiều người trong số “đa số” này lại giống Becks ở một điểm: loay hoay tìm đường tạo cho mình một liên tưởng rõ ràng. Một liên tưởng rất khác biệt.
Bạn thực sự giỏi cái gì thì hãy loa loa cho cả xóm biết điều này. Tất nhiên chỉ nên đăng đàn thường xuyên về cái bạn giỏi nhất thôi, đừng ‘đá nhiều sân” quá kẻo làm bà con bối rối. Ví dụ đã là dân marketing, một người có thể biết cả PR, cả thương hiệu, cả quảng cáo và vài thứ khác. Nhưng “hiểu biết” khác với “biết làm”. Bạn chỉ có thể chuyên gia thực sự trên một sân chơi cụ thể. Vì để trở thành top người giỏi nhất trên sân chơi này không dễ. Đòi hỏi nhiều trải nghiệm lắm, nhiều va vấp lắm, nhiều mồ hôi nghiên cứu lắm. Tất nhiên không loại trừ ngoại lệ một người có năng khiếu và trải nghiệm nghề nghiệp để là chuyên gia trên hai thâm chí ngoại lệ ba lĩnh vực. Kể trong trường hợp ngoại lệ này, anh ta cũng chỉ nên tạo dựng cho mình là kẻ dẫn đầu trên một lĩnh vực thôi. Và điều này rất đáng suy ngẫm: kể cả khi giỏi nhiều thứ, anh ta cũng chỉ được nhớ đến vì một thứ thôi.
Bạn là một chuyên gia về digital marketing. Bạn đã có bao nhiêu bài viết, bao nhiêu buổi nói chuyện mang lại lợi ích cho cộng đồng? bạn là chuyên gia về PR? Bạn đã có bao nhiêu notes làm bà con ngất ngây con gà Tây? Bạn là người bán hàng rất giỏi? vậy các status chia sẻ của bạn làm cộng đồng dài cổ chờ mong? Đại loại vậy. Trong thế giới mạng xã hội ngày nay, nhiều lúc chúng ta vô tình tạo cho mình một chân dung quá đa màu sắc. Status về đủ mọi lĩnh vực. Topic nào cũng là chuyên gia. Nếu thực sự có năng khiếu ở một lĩnh vực cụ thể, làm như vậy chúng ta đang tự “pha loãng” hình ảnh của chính mình. Tất nhiên, nếu bạn đang trong giai đoạn “dò đường” cho hình ảnh cá nhân thì cái gì cũng phải tìm hiểu là đúng. Nhưng đừng để phân thân nhiều quá và lâu quá. Hãy khẩn trương lên, dứt khoát lên. Đừng mãi mãi chỉ là kẻ “đi dò đường”.
David Beckhams là thương hiệu cá nhân đa màu sắc nhưng đáng thèm muốn. Vì cho dù nhắc anh tới bất cứ lĩnh vực nào, hình ảnh hiện lên luôn rất sắc nét. Và quan trọng nhất, dù “đá” sân nào anh đều đạt được danh tiếng và tiền bạc. Nhưng tôi không nghĩ điều tương tự sẽ xảy ra với bất cứ ai trong số người thường chúng ta đâu.
Chiến lược xây dựng thương hiệu cá nhân cũng tuân theo các quy luật của xây dựng chiến lược thương hiệu nói chung. Một trong những quy luật dễ biết nhưng không dễ thực hiện đầu tiên bạn phải nhớ: quy luật của sự tập trung. Chỉ nên chọn cho mình một sân chơi rất nhỏ thôi cũng được. Miễn bạn nằm trong số những người chơi giỏi nhất trên sân chơi đó.
