“Tháng 2 tới, Facebook sẽ chính thức bước sang tuổi 15. Khi tôi bắt đầu xây dựng Facebook, tôi chưa hề nghĩ sẽ phát triển Facebook trở thành một công ty toàn cầu. Tôi nhận ra chúng ta có thể tìm thấy hầu hết mọi thứ trên internet: âm nhạc, sách báo, thông tin và thứ quan trọng nhất, đó là con người. Với suy nghĩ đó, tôi đã xây dựng một dịch vụ – nơi mọi người có thể sử dụng để kết nối và tìm hiểu lẫn nhau. Trong những năm qua, hàng tỷ người đã tin dùng Facebook và chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực phát triển thêm nhiều dịch vụ mới để thỏa mãn tối đa nhu cầu người dùng.
Những ngày qua, tôi đã nghe rất nhiều câu hỏi, thắc mắc về mô hình kinh doanh chúng tôi đang theo đuổi và xây dựng. Vì thế, thông qua bài viết này, tôi muốn giải thích rõ hơn các nguyên tắc chúng tôi vận hành Facebook trong nhiều năm qua.
Tôi tin rằng ai trong chúng ta cũng đều có tiếng nói riêng và đều có quyền được kết nối. Để thực hiện được nhu cầu đó, chúng tôi cần một dịch vụ phù hợp với tất cả mọi người. Đó chính là cung cấp một dịch vụ miễn phí, và quảng cáo giúp chúng tôi làm được điều đó.
Người dùng đã phản ánh với chúng tôi rằng, nếu họ phải xem quảng cáo, họ muốn thấy quảng cáo đó liên quan đến mình. Điều đó có nghĩa là chúng tôi cần phải hiểu những điều họ thích, hứng thú. Vì vậy, dựa trên những trang người dùng nhấn like, những gì họ nhấp vào,… chúng tôi tạo nên các “danh mục”. Ví dụ những người thích trang chuyên về làm vườn và sống ở Tây Ban Nha sẽ thấy những quảng cáo liên quan đến “danh mục” đó và chúng tôi sẽ tính phí để quảng cáo đó hiển thị đến những người này. Mặc dù loại hình quảng cáo cho những nhóm cụ thể đã xuất hiện trước Internet, tuy nhiên, quảng cáo trực tuyến cho phép lựa chọn mục tiêu chính xác hơn và lựa chọn những quảng cáo liên quan, phù hợp hơn tới người dùng.
Internet cũng giúp kiểm soát tốt hơn so với những quảng cáo bạn thấy trên TV, radio, báo in. Trên Facebook, bạn có quyền kiểm soát những thông tin chúng tôi dùng để hiển thị quảng cáo tới bạn và bạn cũng có thể chặn bất kỳ quảng cáo nào bạn muốn. Bạn có thể biết lý do tại sao bạn thấy quảng cáo đó và hoàn toàn có thể thay đổi tùy chọn để tìm kiếm những quảng cáo bạn quan tâm. Bạn còn có thể dùng công cụ của chúng tôi để biết mọi quảng cáo mà người ta đang phục vụ.
Tuy nhiên, một số lại lo ngại về tính phức tạp của mô hình này. Trong một giao dịch thông thường, bạn phải trả tiền cho công ty cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Đối với Facebook, bạn có thể dùng miễn phí và chúng tôi sẽ làm việc với các nhà quảng cáo để cung cấp cho bạn những quảng cáo liên quan đến bạn.
Đôi khi, có nhiều người cho rằng chúng tôi thực hiện những thứ đáng lẽ chúng tôi không được làm. Ví dụ, có rất nhiều báo cáo nói chúng tôi bán dữ liệu người dùng, nhưng chúng tôi không hề làm điều đó. Trên thực tế, việc bán thông tin người dùng sẽ gây bất lợi cho hoạt động kinh doanh của Facebook bởi vì nó sẽ làm giảm giá trị mà chúng tôi mang lại cho các nhà quảng cáo. Đó cũng là động lực mạnh mẽ để chúng tôi bảo vệ thông tin người dùng.
Chúng tôi luôn tập trung tới mục tiêu đưa mọi người đến gần nhau hơn, giúp người dùng kết nối với gia đình, bạn bè, cộng đồng. Nhưng về khía cạnh kinh doanh, điều quan trọng đó là người dùng phải có những trải nghiệm tốt trong khối thời gian họ bỏ ra, nếu không họ sẽ không sử dụng dịch vụ đó lâu dài.
Một câu hỏi khác đó là liệu chúng tôi có giữ lại những nội dung phản cảm, có hại bởi chúng giúp tăng lượt tương tác? Chúng tôi không hề làm như vậy. Cả người dùng và các nhà quảng cáo đều không muốn thấy các nội dung độc hại đó. Sự tồn tại của những nội dung xấu là do con người và hệ thống trí tuệ nhân tạo được sử dụng để đánh giá các nội dung phản cảm không thực sự hoàn hảo và còn nhiều lỗ hổng. Chúng tôi không hề cố tình làm vậy. Hệ thống của chúng tôi vẫn đang được cải tiến mỗi ngày.
Không có bất kì câu hỏi nào về vấn đề chúng tôi thu thập thông tin người dùng cho quảng cáo. Tuy nhiên, những thông tin này lại rất quan trọng với hệ thống bảo mật cũng như cách chúng tôi vận hành dịch vụ. Ví dụ, các công ty thường đặt các mã code trong ứng dụng để khi khách hàng xem, kiểm tra một món hàng, họ sẽ gửi một lời nhắc nhở tới khách để hoàn tất giao dịch mua. Điều này sẽ giúp các nhãn hàng tránh và phát hiện những tài khoản lừa đảo, giả mạo.
Chúng tôi cho người dùng toàn quyền kiểm soát dữ liệu nào sẽ được dùng cho quảng cáo, nhưng chúng tôi không để cho họ kiểm soát dữ liệu khi được dùng cho mục đích bảo mật hay vận hành dịch vụ. Facebook tuân thủ đúng theo Quy định bảo vệ dữ liệu chung của Liên minh châu Âu (the European Union’s General Data Protection Regulation) khi luôn yêu cầu người dùng cho phép sử dụng những dữ liệu này để cải thiện quảng cáo và đại đa số đều đồng ý bởi ai cũng muốn Facebook hiển thị các quảng cáo có liên quan đến mình hơn.
Tôi tin rằng nguyên tắc quan trọng nhất khi thu thập và lưu trữ dữ liệu đó là luôn minh bạch, có chọn lọc và có sự kiểm soát. Facebook cần phải rõ ràng trong việc sử dụng thông tin người dùng và người dùng cũng cần lựa chọn về việc thông tin, dữ liệu của họ được sử dụng. Những nguyên tắc này cần được hệ thống hóa và phổ biến thành những điều lệ để người dùng có thể hiểu kỹ.
Tính đến nay, có hàng tỷ người sử dụng Facebook để kết nối với thế giới và thể hiện bản thân. Hiện có hơn 90 triệu doanh nghiệp nhỏ trên mạng xã hội Facebook và họ chiếm thị phần lớn trong hoạt động kinh doanh của chúng tôi. Hầu hết đều không đủ khả năng để tạo TV ads, billboards, tuy nhiên vào thời điểm hiện tại, họ hoàn toàn có quyền truy cập và sử dụng các công cụ truyền thông mà trước đây chỉ các công ty lớn mới đủ điều kiện chi trả. Một khảo sát toàn cầu cho thấy một nửa số doanh nghiệp thừa nhận họ thuê nhiều nhân viên hơn kể từ khi gia nhập vào mạng xã hội Facebook. Như vậy, dịch vụ của chúng tôi cũng đã góp phần tạo hàng triệu việc làm mới đến xã hội.
Đối với chúng tôi, thế giới mà chúng tôi luôn muốn gây dựng đó là nơi mọi người đều có quyền cất tiếng nói, có cơ hội như nhau, nơi bất kỳ ai cũng có thể khởi nghiệp từ bàn tay trắng. Và đó phải là nơi công nghệ là công cụ để phục vụ con người. Đó là thế giới chúng tôi luôn nỗ lực xây dựng và phát triển mỗi ngày. Và mô hình kinh doanh của Facebook chính là thứ biến niềm mong ước đó trở thành hiện thực.”
