Thị trường pin ắc quy trở nên sôi động khi cuộc chạy đua giữa GS Yuasa (Nhật) và Pinaco, 2 tên tuổi đang làm chủ sân chơi này, có thêm tình tiết mới.
Tại Pinaco vừa diễn ra một cuộc chuyển giao sở hữu đáng chú ý khi những nhà đầu tư tài chính như Sarus Indochina Select và Deutsche Bank (chi nhánh Hồng Kông) cùng lúc rút lui, nhường chỗ cho một gương mặt mới toanh đến từ Nhật: Furukawa Battery. Tập đoàn này đã chấp nhận chi gần 200 tỉ đồng mua cổ phiếu PAC của Pinaco với giá cao hơn thị giá nhằm nắm giữ 10,5% vốn điều lệ, trở thành cổ đông lớn thứ 2 ở Pinaco, chỉ sau Vinachem.
Furukawa Battery là ai? Và liệu sự xuất hiện của gương mặt mới này có làm thay đổi cục diện giữa GS Yuasa và Pinaco?
Furukawa Battery là một trong những công ty pin ắc quy lớn nhất và có lịch sử lâu đời nhất ở Nhật (ra đời từ năm 1914). Đáng nói là mức độ bành trướng của tập đoàn này hơn hẳn GS Yuasa. Sau khi vững vàng ở Thái Lan và biến quốc gia này thành xưởng sản xuất pin ắc quy lớn nhất tại Đông Nam Á, năm 2014, Furukawa đã thâm nhập thị trường Indonesia. Khẩu vị của Furukawa thường là chọn lựa những thị trường có tốc độ tăng trưởng ôtô mạnh mẽ để tiến công. Ở đâu, Furukawa cũng kết hợp với các tập đoàn hàng đầu tại địa phương, hoặc trong ngành pin ắc quy hoặc thuộc ngành ôtô tại địa phương để lập liên doanh mở nhà máy pin ắc quy. Trong đó, Furukawa giữ cổ phần chi phối và sản phẩm làm ra sẽ được bán tại chỗ.
Với chiến lược này, Furukawa đã nhanh chóng mở rộng mạng lưới khách hàng và chiếm lĩnh các thị trường. Chẳng hạn, từ 2 năm trước, thị phần pin ắc quy của Furukawa ở Thái Lan đã là 33%.
Khi quyết định tiến sang Indonesia, Furukawa từng đặt mục tiêu đạt tổng doanh thu 100 tỉ USD vào năm 2017. Mục tiêu này có thể sẽ còn điều chỉnh tăng nếu việc thâm nhập thị trường Việt Nam gặp thuận lợi.
Việt Nam là thị trường hấp dẫn cho bất cứ hãng sản xuất pin ắc quy nào. Bởi lẽ, chỉ riêng xe máy, theo số liệu của Pew Research Center, Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về tỉ lệ hộ gia đình sở hữu xe máy với 86%, trong khi nước dẫn đầu là Thái Lan chỉ nhỉnh hơn một chút với 87%.
GS Yuasa hưởng lợi nhiều nhất từ miếng bánh ắc quy xe máy khi hãng này chiếm 60% thị phần. Pinaco đứng thứ 2, chiếm khoảng 30-35% ở phân khúc này. Cơ hội sẽ rộng mở cho Pinaco và Furukawa nếu cả hai cùng bắt tay tấn công mạnh hơn vào lãnh địa ắc quy xe máy.
Furukawa có thể hỗ trợ Pinaco sản xuất ra các sản phẩm ắc quy mới, đáp ứng nhu cầu thị trường, như cách Furukawa từng giúp Pinaco về mặt kỹ thuật để sản xuất loại pin VRLA cho xe máy cách đây 6 năm (2010). Đó là thời điểm Pinaco còn mắc kẹt trong những sản phẩm nghèo nàn, với thiết bị công nghệ còn lạc hậu. Khi Pinaco giảm dần dòng ắc quy truyền thống (nước) để chuyển sang sản xuất ắc quy khô (kín), ắc quy bảo dưỡng (CMF), ắc quy miễn bảo dưỡng (MF) và làm cả mảng OEM (ắc quy lắp ráp)…, những khó khăn của Pinaco mới dần vơi bớt.
Từ năm 2013 trở đi, doanh thu và lợi nhuận sau thuế của Pinaco tăng trưởng ổn định trở lại. Rõ ràng, sản phẩm mới luôn là vấn đề sống còn của Pinaco và Công ty cần sự hợp lực của đối tác ngoại để sáng tạo, cải tiến sản phẩm, nhằm thỏa mãn thị hiếu người dùng.
Với ắc quy cho xe ôtô, Pinaco có nhiều lợi thế hơn. Đó là lợi thế từ hệ thống phân phối hơn 200 cửa hàng đại lý và thị phần ắc quy chiếm 45-50%. Công ty cũng có những khách hàng lớn như Thaco Trường Hải, Ford, …, đảm bảo cho Pinaco đạt các kế hoạch kinh doanh đề ra. Giá trị của Pinaco còn ở khía cạnh thương hiệu (Con Ó, Đồng Nai, Pinaco) và Pinaco đã tăng được tỉ trọng xuất khẩu, từ mức 12-13% doanh thu của 3 năm trước lên 19-20% như hiện nay. Tiến sâu vào Pinaco, Furukawa có thể tận dụng các thế mạnh này để mở rộng thị trường.
Đối với mảng pin, dù chiếm thị phần 50% nhưng theo Công ty, pin chỉ đóng góp 12% doanh thu và hầu như không tăng trưởng do thị trường đã bão hòa, bị cạnh tranh gay gắt từ pin Mỹ, Nhật và cả dòng pin giá rẻ đến từ Trung Quốc. Vì thế, trong chiến lược của mình, Pinaco giữ nguyên hoạt động của mảng pin. Mọi ưu tiên đầu tư của Pinaco đều dành cho mảng ắc quy. Theo kế hoạch, Pinaco sẽ dồn lực cho việc tăng công suất nhà máy ắc quy mới tại Nhơn Trạch (Đồng Nai) cũng như dành đầu tư nghiên cứu những sản phẩm mới, thỏa mãn nhu cầu thị trường như ắc quy công nghiệp, ắc quy viễn thông, ISS, pin cao cấp….
Nhưng nếu hợp tác giữa Furukawa và Pinaco tiến triển và trở nên khắng khít hơn (diễn ra như cách mà Furukawa đã làm với đối tác ở nước ngoài) để thúc đẩy sự ra đời của một nhà máy pin ắc quy mới tại Việt Nam và tiêu thụ ở Việt Nam thì sản phẩm Pinaco sẽ thêm áp lực cạnh tranh. Khi đó, vị thế của Pinaco sẽ bị đe dọa. Vấn đề là Pinaco không thể ngăn chặn được bước tiến công này từ Furukawa. Một hợp tác với Furukawa vẫn mang lại lợi ích hơn. Và tiến trình hợp tác đôi bên sẽ trở nên rõ ràng hơn khi Vinachem thoái toàn bộ 51% vốn hoặc thoái một phần khỏi Pinaco. Đây là điều mà tất cả các cổ đông của Pinaco đều mong đợi.
