Nội Dung Chính
Freelancer là sự lựa chọn cho những bạn yêu thích sự tự do,thoải mái trong việc sáng tạo và theo đuổi đam mê. Trong 1 chừng mực nào đó, đây là công việc mang lại thu nhập tốt hơn nhiều so với công việc cố định.
Suốt nhiều năm trong nghề, mình đã có dịp làm việc với rất nhiều bạn freelancer đủ mọi lĩnh vực khác nhau. Từ Code, Design, Social, SEO, SEM đến những công việc khó đặt tên nhưng tăng view, tăng like, spam yahoo… Từ những vị trí cấp thấp như comment fan page đến những công việc đẳng cấp như Creative, Strategic planner…Mình đã chứng kiến rất nhiều bạn trẻ kiếm được rất nhiều tiền, tận hưởng cuộc sống tiện nghi nhờ việc làm freelancer. Trong 1 khía cạnh nào đó, công việc của họ thú vị hơn rất nhiều những người ngồi 8 tiếng ở cty + 3, 4 tiếng ở nhà mà vẫn chưa hết việc. Và họ cũng đang góp phần rất lớn vào sự sôi động, cộng với nhiễu loạn của thị trường Digtital hiện tại
Sôi động
Thị trường luôn cần những bạn Freelancer có khả năng vì những lí do:
* Sự phát triển quá nhanh của Digital khiến việc tuyển dụng, đào tạo của các cty không theo kịp được nhu cầu. Nên họ luôn cần các nguồn lực bổ khuyết.
* Agency nào cũng định vị là full-services. Nhưng đa phần có đến 50% là outsource, và freelancer luôn là nguồn ngon bổ rẻ. Ngay cả những agency full-service thật thì cũng không phải lúc nào nhân sự cũng sẵn sàng thực hiện mọi project
* Freelancer giỏi có thể đem lại những giá trị không ngờ tới, và việc hợp tác rất sòng phẳng rõ ràng. Ngược lại, Freelancer cũng luôn say mê với công việc của mình vì những lí do.
* Không chịu sự bó buộc về thời gian, không gian và các mối quan hệ phức tạp. Vẫn ngồi Highland, vẫn laptop, vẫn có mặt ở các event đình đám, vẫn chém gió về những thứ vi mô vĩ mô mà không cần phải nể sợ ai. Tự do thu xếp công việc, tận hưởng cuộc sống và theo đuổi đam mê
* Làm nhiều hưởng nhiều. Bạn là ông chủ của chính bạn
* Có những cách kiếm tiền dễ như trở bàn tay, chỉ cần đủ khôn lanh hoặc ma mãnh.
* Freelancer giỏi rất được trọng vọng. Việc deal giá cao hơn không khó nếu project quan trọng. Freelancer thường năng động và nhạy bén hơn, lí do vì động lực kiếm tiền rõ ràng và trực tiếp hơn. Thị trường rất nhỏ nên freelancer nào giỏi thường làm không hết việc. Nếu biết đứng 2 chân hoặc tổ chức được một nhóm thì lợi ích càng lớn
Mình từng phải kí rất nhiều hóa đơn trả tiền cho freelancer với giá trị cao hơn rất nhiều lương của bản thân và những đồng nghiệp trong cty. Cứ mỗi project lại phát sinh thêm những freelancer mới, với ngân quỹ không có dấu hiệu dừng lại.
Đó là 1 sự bất công nhưng xứng đáng.
Nhiễu loạn
Freelancer Digital thì thời nào cũng nhiễu loạn. Ngày xưa là Design, Flash, Code. Ngày nay thì là Social, SEO, Mobile
Freelancer là sự lựa chọn cho những bạn yêu thích sự tự do,thoải mái trong việc sáng tạo và theo đuổi đam mê. Trong 1 chừng mực nào đó, đây là công việc mang lại thu nhập tốt hơn nhiều so với công việc cố định.
– Thiếu trách nhiệm: Trễ hẹn, hứa mà không gửi hoặc không liên hệ được là những tình huống bạn phải chấp nhận như là việc đương nhiên. Tệ hơn nữa là quẳng project. Vì nhiều freelancer nghĩ rằng họ có hàng trăm khách hàng để lựa chọn, và không nhất thiết phải mất thời gian cho những job nhỏ (nhưng đã lỡ kí hợp đồng).
Thuở hồng hoang mới bước chân vào Digital, mình đã từng ngậm đắng nuốt cay khi freelancer bỏ project. Ngồi ôm mớ source code và 1 đống lỗi Khách hàng gửi mà không biết trông cậy vào ai. Cũng may biết lập trình nên tự mò mẫm, kết hợp với việc dày mặt năn nỉ KH và cúi đầu nhờ vả freelancer chỉ bảo nên mới xong được. Nhưng có nhiều việc không đơn giản như thế. Vì đâu phải cái gì cũng có thể tự giải quyết. Và có những project quan trọng đến nỗi KH không thể tha thứ cho cái lí do freelancer của bạn
– Thiếu chuyên nghiệp: Tự do quá dẫn đến sự tùy tiện, dễ dãi. Không ai quản lí nên dẫn đến sự hời hợt. Những kĩ năng cơ bản như planning, presentation, time management không được đầu tư. Thiếu quy trình, nguyên tắc, cam kết. Khi làm không đúng thì sẵn sàng cho mình cái quyền cãi cọ, thách thức.Trong khi Digital là một ngành rất tiên tiến, KH luôn đòi hỏi rất cao
Ngộ nhận: Việc kiếm tiền dễ dàng ở độ tuổi còn trẻ khiến nhiều freelancer ngộ nhận về giá trị của mình. Thật ra bạn có kĩ năng tốt, nhưng không nên tự nhận về những danh xưng “trùm”, “vua”, “số 1” quá sớm, vì điều đó sẽ làm hỏng tương lai của bạn
– Thiếu phấn đấu: Digital thay đổi rất nhanh, và nếu không phấn đấu thì chắc chắn sẽ bị tụt lại. Các bạn freelancer có thể kiếm tiền tốt trong 1 thời điểm, nhưng điều đó sẽ không còn trong tương lai nữa.
Từng có 1 thời freelancer forum seeding rất hot. Nhưng chỉ vài năm, facebook admin đã thay thế. Và tương lai admin sẽ không còn có giá nữa, khi mà agency nào cũng có content + design in-house.
Hoặc Flash từng là vị trí số 1, nhưng giờ đây là HTML5. Hoặc những công cụ spam forum, yahoo, facebook, tăng like 1 thời rầm rộ giờ cũng bắt đầu thu hẹp đất sống. Không có gì là mãi mãi
Lối đi nào cho Freelancer
Freelancer về bản chất vẫn là công việc làm thêm, không ổn định. Bên cạnh tiền bạc, bạn vẫn nên xác lập cho mình 1 vị trí vững chắc trong ngành. Đó mới là giá trị lâu dài.
Mình vẫn thường khuyên 1 số bạn freelancer nên tìm 1 công việc cố định trong 1 cty lớn. Nó sẽ ảnh hưởng đến bạn trong thời gian trước mắt, nhưng sẽ phát triển năng lực và đem đến cho các bạn những cơ hội lớn hơn rất nhiều. Khi bạn 1 mình tự lèo lái công việc thành công thì việc gia nhập 1 cty lớn chẳng có gì là trở ngại.
Còn nếu không thì hãy mở cty riêng. Nhưng đó là 1 hướng đi khó khăn gấp bội phần so với việc nhận project freelance.
Dành cho các bạn trẻ
Freelancer là công việc phù hợp với các bạn SV hoặc các bạn muốn gia nhập vào ngành Digital. Nó giúp tích lũy tiền bạc, kinh nghiệm, mối quan hệ, kiến thức để vươn lên những vị trí cao hơn. Các nhà tuyển dụng thường đánh giá cao CV có kinh nghiệm trong việc làm những project tương tự, như vậy họ đỡ phải training mà khâu đánh giá cũng nhẹ nhàng hơn.
Vậy phải bắt đầu thế nào
* Học, học và học. Có rất nhiều chia sẻ miễn phí trên mạng, nhất là các tài liệu nước ngoài
* Thực hành, đừng chém gió: đem kiến thức của mình vào công việc cụ thể. Ví dụ như tạo blog, fan page, setup Adwords, Facebook ads, thử dùng Mailchimp…
* Thảo luận trên các group về Digital. Follow những anh chị giỏi, có kinh nghiệm
* Tham gia các buổi offline chủ động, tích cực
* Sẵn sàng đón nhận cơ hội, kể cả làm việc không công
* Rèn luyện cho mình sự cẩn thận, tỉ mỉ, nghiêm túc trong công việc
Khi đã thực sự trưởng thành về năng lực, thái độ và đạo đức, bạn có thể sẵn sàng cho những công việc freelancer với quyền lợi hấp dẫn hơn rất nhiều. Có những vị trí được trả hàng ngàn USD, hoặc theo % của project chứ không chỉ là lấy sức đổi tiền nữa. Vị thế cũng khác, bạn không phải là người làm công, mà là người dẫn dắt cuộc chơi, người quyết định thắng lợi của những project lớn. Đó mới là cái đích mà Freelancer nên hướng tới.
