VUCA là gì?

Thuật ngữ “VUCA” – một thuật ngữ xuất hiện từ những năm 1990 để mô tả về thế giới đa phương sau Chiến tranh lạnh, ngày nay lại được sử dụng khá phổ biến để chỉ những trạng thái mới trong lĩnh vực kinh doanh. VUCA là tên viết tắt của các từ: Volatility (nhiều biến động), Uncertainty (bất định), Complexity (phức tạp) và Ambiguity (mơ hồ), đây cũng là những đặc điểm chính của môi trường kinh doanh hiện tại.

Sau khi tiến hành phỏng vấn hơn 40 nhà lãnh đạo doanh nghiệp ở các lĩnh vực khác nhau, những người đã giúp cho tổ chức của mình thích ứng và phát triển thành công trong thế giới “VUCA”, Ron Ashkenas và Brook Manville (HBR, 2018) đã đúc kết sáu kỹ năng lãnh đạo cốt yếu mà các nhà lãnh đạo cần rèn luyện để giúp tổ chức của mình phát triển trong môi trường kinh doanh đầy biến động này.

“Để có thể đạt được tầm nhìn, một tổ chức không chỉ cần một chiến lược tốt mà còn cần những con người giỏi để biến chiến lược này thành hiện thực. Nhà lãnh đạo cần có kỹ năng tuyển dụng tốt để thu hút, lựa chọn những ứng viên ưu tú và biết cách phát triển những năng lực tiềm ẩn của các nhân viên cấp dưới của mình.”

1. Kỹ năng thiết lập một tầm nhìn hấp dẫn và thử thách cho toàn tổ chức.

Kỹ năng này giúp nhà lãnh đạo biết cách thiết lập các tầm nhìn phù hợp ở mỗi giai đoạn phát triển khác nhau của tổ chức và ở mỗi bối cảnh kinh doanh khác nhau. Khi tầm nhìn của tổ chức được thiết lập phù hợp, hấp dẫn và có tính thử thách, nó sẽ giúp cho các thành viên được định hướng, được truyền cảm hứng và từ đó họ sẽ cùng nhau hướng đến mục tiêu chung.

Ngược lại, nếu tầm nhìn được thiết lập một cách chung chung, mơ hồ, kém hấp dẫn hoặc không tạo ra sự thử thách sẽ làm cho các thành viên cảm thấy mông lung và thiếu niềm tin hoặc thiếu động lực để làm việc tích cực hướng đến tầm nhìn chung của tổ chức.

2. Kỹ năng chuyển đổi tầm nhìn thành một chiến lược rõ ràng gồm có những bước hành động cần thực hiện và cả những điều không làm.

Để lãnh đạo hiệu quả, nhà lãnh đạo không chỉ giỏi trong việc thiết lập tầm nhìn tốt mà còn biết chuyển tải tầm nhìn chung đó thành một chiến lược rõ ràng với danh mục các hành động chính cần thực hiện. Kỹ năng này nhằm giúp cho các thành viên trong tổ chức hiểu được mối liên kết từ tầm nhìn đến các hoạt động của các phòng ban, bộ phận và các hoạt động hàng ngày của họ. Một chiến lược rõ ràng giống như một tấm bản đồ hướng dẫn cho các thành viên con đường để đi đến đích (tầm nhìn) và đồng thời giúp cho họ nhận thức được vai trò của mình trong việc đóng góp vào hoạt động chung.

Ngược lại, nếu kỹ năng này của nhà lãnh đạo kém thì các thành viên sẽ cảm thấy mơ hồ về con đường đi đến tầm nhìn và không hiểu được vai trò vị trí của mình trong hoạt động chung của tổ chức, từ đó họ sẽ làm việc một cách thụ động và làm theo mệnh lệnh là chính.

3. Kỹ năng tuyển dụng, phát triển một đội gồm những người xuất sắc để thực hiện chiến lược đã đề ra.

Để có thể đạt được tầm nhìn, một tổ chức không chỉ cần một chiến lược tốt mà còn cần những con người giỏi để biến chiến lược này thành hiện thực. Nhà lãnh đạo cần có kỹ năng tuyển dụng tốt để thu hút, lựa chọn những ứng viên ưu tú và biết cách phát triển những năng lực tiềm ẩn của các nhân viên cấp dưới của mình. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo cũng cần chọn lọc và huấn luyện một lực lượng các nhà lãnh đạo kế cận.

4. Kỹ năng đánh giá kết quả thực hiện.

Việc đánh giá kết quả được thực hiện tốt sẽ giúp cho nhà lãnh đạo nắm bắt được tình hình từ đó đưa ra những quyết định điều chỉnh kịp thời; phản hồi cho các bộ phận, nhân viên cấp dưới đúng lúc để họ nhận ra được họ đang làm tốt đến đâu, tốt đến mức nào, điều gì chưa làm tốt, điều gì cần thay đổi và điều chỉnh… Những thông tin phản hồi này sẽ giúp cho các bộ phận, nhân viên cấp dưới cải thiện chất lượng công việc và kết quả làm việc.

5. Kỹ năng nuôi dưỡng sự đổi mới sáng tạo và sự học hỏi không ngừng để phát triển tổ chức bền vững.

Do môi trường kinh doanh luôn biến động nên những kỹ năng kiến thức của nhân viên đang có ở hiện tại có thể sẽ dần trở nên lạc hậu và thậm chí còn gây cản trở cho sự phát triển của tổ chức trong tương lai. Chỉ có việc tạo ra một văn hóa không ngừng học tập trong tổ chức mới giúp tổ chức theo kịp với nhịp phát triển của thời đại, từ đó thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh doanh.

Nhà lãnh đạo cần có kỹ năng thúc đẩy và nuôi dưỡng sự tự học tập, sự đổi mới sáng tạo trong tổ chức, trong từng thành viên, từng đơn vị bằng cách tạo ra một môi trường, chính sách tốt để khuyến khích, thúc đẩy các hoạt động này diễn ra. Một nhà lãnh đạo có kỹ năng này tốt sẽ tạo ra được một tổ chức có năng lực đổi mới sáng tạo tốt nhờ một đội ngũ có tri thức mới, có kỹ năng mới, từ đó có được những giải pháp mới để giải quyết các vấn đề, thách thức đặt ra.

6. Kỹ năng lãnh đạo bản thân.

Nhà lãnh đạo cần thấu hiểu bản thân, không ngừng hoàn thiện bản thân và biết cách cân bằng cuộc sống. Theo đó, họ hiểu được những giá trị gì mà họ đang có (values), đam mê những gì (passions), có khát vọng gì (aspirations), họ đang phản ứng như thế nào (reactions), bao gồm những suy nghĩ (thoughts), cảm giác (fellings), hành vi (behaviors), các điểm mạnh (strengths), các điểm yếu (weaknesses) và cả những tác động của họ lên người khác như thế nào.

Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng khi chúng ta hiểu rõ bản thân mình, chúng ta sẽ tự tin hơn và sáng tạo hơn, xây dựng mối quan hệ với người khác bền chặt hơn, giao tiếp hiệu quả hơn, làm việc tốt hơn, thăng tiến nhanh hơn. Hiểu rõ bản thân mình, nhà lãnh đạo doanh nghiệp sẽ lãnh đạo hiệu quả hơn, làm cho nhân viên cấp dưới hạnh phúc hơn, và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn cho tổ chức (Tasha Eurich, HBR, 2018).

Một nhà lãnh đạo dù ở cấp nào đi nữa cũng cần tự tìm ra các cơ hội để thực hành và rèn luyện sáu kỹ năng cần thiết này để không ngừng hoàn thiện năng lực lãnh đạo của mình.

Source: Theo SGT