Nội Dung Chính
WhatsApp sẽ trở nên quan trọng hơn đối với khả năng sinh lời của Facebook khi mạng xã hội đã trưởng thành.
Từ màn diễu hành náo nhiệt
Một buổi chiều gần đây ở Ấn Độ, một người thợ nề 35 tuổi có tên Om Prakash Gaekwad tình cờ được giảng giải về công nghệ. Anh xem một màn diễu hành về công dụng của dịch vụ nhắn tin WhatsApp và mạng không dây của Reliance Jio. Sau đó, anh lên một chiếc xe tải để tìm hiểu làm thế nào để cài đặt chúng. Nửa giờ sau, anh quyết định rằng sẽ nâng cấp lên một chiếc điện thoại mới để có thể đàm phán giá cho công việc của mình trên WhatsApp, và chỉ còn sử dụng chiếc điện thoại cũ xài được 6 năm để chơi trò chơi.
Những đợt diễu hành như thế đang thúc đẩy việc tiếp cận mạng internet, dù Ấn Độ đã là một trong nhưng thị trường internet phát triển nhanh nhất thế giới. Facebook, công ty mẹ WhatsApp, và người đàn ông giàu nhất Ấn Độ, ông chủ của Reliance Jio, đang hợp tác để thu hút khách hàng sử các điện thoại giá rẻ và dịch vụ nhắn tin tiện dụng. Vai trò của Facebook trong tất cả điều này là trung tâm đó, ở các vùng nông thôn, điện thoại di động có thể truy cập internet được mệnh danh là “điện thoại WhatsApp”.
Hai công ty đang xây dựng một cơ sở người dùng khổng lồ, điều sẽ thúc đẩy hoạt động kinh doanh của cả 2. Đồng thời, họ đang tạo nền tảng mà trên đó các hoạt động kinh doanh như bán lẻ trực tuyến, thanh toán kỹ thuật số và cung cấp thực phẩm có thể được xây dựng.
“Đó là một liên minh tự nhiên vì nó giúp WhatsApp tiếp cận với hàng chục triệu khách hàng mới thông qua Reliance Jio,” Nandan Nilekani, nhà đầu tư công nghệ và đồng sáng lập của Infosys, gã khổng lồ gia công phần mềm. Đổi lại, Reliance cũng sẽ có lợi vì hàng triệu người dùng mới xem WhatsApp là bước đầu tiên để nhập phần còn lại của Internet.
Ấn Độ đã có 480 triệu người sử dụng internet, cao hơn Mỹ và chỉ đứng sau Trung Quốc. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 737 triệu vào năm 2022, theo Forrester Research. “Vẫn còn 500 triệu người sử dụng vẫn chưa được khai phá ” Satish Meena, một nhà phân tích dự báo tại Forrester cho biết.
Facebook, vốn đang lao đao vì nhiều cuộc khủng hoảng ở Mỹ, phải đối mặt với những thách thức ở châu Á cũng như những lời chỉ trích rằng nó đã không nỗ lực hết mình chống lại sự lây lan của bạo lực ở Myanmar. Tại Ấn Độ, dịch vụ Free Basics, cho phép người dân tại thị trường mới nổi tiếp cận những nội dung miễn phí, đã bị cấm vì vi phạm luật trung lập trên Internet, trong khi WhatsApp đã được sử dụng để lưu video giả mạo và tin đồn rằng đã dẫn đến hàng chục vụ phân biệt chủng tộc. Chính phủ đã đe dọa sẽ kiện nếu công ty không làm nhiều hơn nữa để làm sạch các vấn đề.
Các vụ bê bối khiến cổ phiếu Facebook có năm tồi tệ nhất kể từ năm 2012, năm nó thực hiện IPO. Tuy nhiên, Ấn Độ đang tiến hóa thành cơ hội hứa hẹn nhất của hãng công nghệ Mỹ. Đất nước này đã là thị trường lớn nhất của WhatsApp, với hơn 200 triệu người sử dụng, quan trọng đến mức Chris Daniels đã đến thăm hai lần kể từ khi trở thành CEO hãng vào tháng 5. Các dịch vụ nhắn tin là miễn phí nhưng Facebook tính phí doanh nghiệp giao tiếp trên nền tảng này và dự kiến sẽ giới thiệu dịch vụ quảng cáo. WhatsApp sẽ trở nên quan trọng hơn đối với khả năng sinh lời của Facebook, khi mà mạng xã hội đã trưởng thành.
Động lực từ thị trường mới nổi
David Wehner, giám đốc tài chính, cho biết trong buổi công bố kết quả kinh doanh gần đây nhất rằng: “Phần lớn sự tăng trưởng của chúng tôi đến từ các thị trường ở châu Á, các quốc gia tăng trưởng hàng đầu của chúng tôi là Ấn Độ, Indonesia và Philippines”.
Động lực gần đây của Facebook ở Ấn Độ bắt nguồn từ việc liên minh với Mukesh Ambani, người đứng đầu tập đoàn Reliance Industries. Trong một thương vụ địa chấn làm rung chuyển ngành công nghiệp viễn thông, Ambani đã đầu tư 35 tỉ USD để khởi động mạng không dây tiên tiến nhất của nước này cách đây hai năm. Ông đưa ra các cuộc gọi thoại miễn phí và kết nối kỹ thuật số cơ bản và phải chăng thông qua điện thoại phổ thông giá rẻ rên khắp Ấn Độ, hấp dẫn đối với những khó sử dụng smartphone. Hàng triệu người nghèo tại Ấn Độ bước vào thời đại kỹ thuật số gần như qua một đêm. Hầu hết các đối thủ của Ambani đều nhanh chóng bị bỏ xa.
Chỉ trong vòng hai năm qua, mạng lưới của ông đã tăng lên đến hơn 250 triệu thuê bao, cao hơn cả AT&T hay Verizon Communications. Ambani tham vọng xây dựng đế chế kỹ thuật số của mình từ đây: Ông đã thực hiện thí điểm ngân hàng thanh toán kỹ thuật số, bước sang lĩnh vực truyền hình và muốn bắt chước Bezos để thống trị tất cả các khía cạnh của thương mại điện tử.
Trở lại với màn diễu hành trên phố, nó cho thấy cách Facebook và Reliance Jio hoạt động. Trong khu chợ đông đúc có tên Kondhwa của thành phố, một nhóm người biểu diễn đi vòng quanh mặc chiếc áo có màu xanh lá cây của WhatsApp diễn đi diễn lại màn kịch ngắn của họ trong suốt cả ngày. Nó bắt đầu với một trò chơi Cricket ồn ào, sau đó bạn bè share sự phấn khích thông qua ảnh tự chụp và tạo các nhóm WhatsApp bạn bè. ‘Dhoom Macha Rakhi hai,’ WhatsApp đã tạo ra một sự khuấy động lớn, một người biểu diễn cho biết.
Khi màn kịch ngắn gần hết, Mitesh Patil đứng bên chiếc xe tải, sẵn sàng giải đáp thắc mắc của khách. Anh chàng 19 tuổi tận dụng quãng nghỉ học của mình để làm việc như là một ” đại sứ hatsApp”. Bên cạnh các truy vấn về cách tải xuống WhatsApp, anh ta được hỏi về giá của JioPhone và liệu một chiếc điện thoại tính năng cũ có thể được trao đổi cho thiết bị mới hay không. Anh hướng họ đến các cửa hàng Reliance gần đó.
“Nhiều người không thể đọc và không biết một chiếc điện thoại có internet hoạt động như thế nào, đến đây hỏi mua một cái và tải về WhatsApp,” Patil nói. “Một điện thoại di động có kết nối internet đã trở thành một điều cần thiết cơ bản ở Ấn Độ.”
Khi mặt trời lặn trên Pune, nhóm tư vấn đi đến phố Handewadi, nơi có những con đường đông đúng và những gia đình trung lưu. Trong vòng vài phút, một đám đông tụ tập quanh chiếc xe tải. Trong số đó là Sunita Kamble, một cung cấp dịch vụ làm đẹp tại nhà. Chị đã tham gia mạng lưới của Jio được 18 tháng, xem các video hướng dẫn làm đẹp trên điện thoại Oppo. Bà nói: “Tôi tiết kiệm 50.000 Rupee (gần 17 triệu VNĐ) bằng cách học qua internet thay vì tham gia một khóa trang điểm”.
Kamble đã sẵn sàng cho một bước tiến lớn: học tiếng Anh và rèn dũa kỹ năng nấu ăn của mình trên một chiếc JioPhone mới mà chị có ý định mua. Chị nói thêm: “Tôi có thể nhắn tin khách hàng của tôi và sắp xếp tất cả các cuộc hẹn của tôi trên WhatsApp”.
