Người tiêu dùng Việt Nam thường vẫn hay hiểu cụm từ “Made in Vietnam” được đính vào sản phẩm nghĩa là hàng hóa do doanh nghiệp VN sản xuất từ nguyên liệu, gia công, chế tác.
Theo Luật Sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Cty luật SB Law, “Made in Vietnam, Made in China hay Made in Korea đều là các chỉ dẫn về nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, và đều được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật hiện hành.”
Cách xác định nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa được quy định tại Nghị định số 19/2006/NĐ-CP ngày 20/02/2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật thương mại về xuất xứ hàng hóa.
Theo quy định này, khái niệm cơ bản trong xuất xứ hàng hóa được giải thích “là quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hóa hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hóa trong trường hợp có nhiều nước hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất ra hàng hóa đó”. Có thể hiểu đơn giản, xuất xứ hàng hóa được xác định theo nguyên tắc phân chia thành xuất xứ thuần túy và xuất xứ không thuần túy. Vậy cần phải hiểu xuất xứ thuần túy và xuất xứ không thuần túy là như thế nào?
Thứ nhất, đối với một sản phẩm có xuất xứ thuần túy thì việc xác định chỉ dẫn về xuất xứ rất đơn giản. Ví dụ, nếu như sản phẩm vải thiều Lục Ngạn, vải Thanh Hà được xuất khẩu ra nước ngoài thì có thể tự hào khẳng định luôn là “Made in Vietnam”. Tất nhiên, để có thể khẳng định điều này một cách hợp pháp thì phải có Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.
Thứ hai, đối với sản phẩm có xuất xứ không thuần túy, theo quy định của pháp luật Việt Nam là sản phẩm có tỉ lệ phần trăm giá trị nguyên liệu không có xuất xứ từ Việt Nam 30% tổng giá trị của hàng hóa được sản xuất ra.
Như vậy, nếu hiểu đúng thì một hàng hóa được gắn dòng chữ “made in Vietnam” thì chưa chắc nguyên liệu làm nên hàng hóa đó có xuất xứ 100% từ Việt Nam. Thực tế, các doanh nghiệp ví dụ như may mặc chẳng hạn, mặc dù hiện nay có khoảng 50% nguyên liệu vải sợi được nhập từ Trung Quốc nhưng sản phẩm được hoàn thiện tại Việt Nam nên hoàn toàn vẫn đáp ứng tiêu chí “Made in Vietnam”.Nhãn xuất xứ “Made in Vietnam” là để chỉ ra rằng sản phẩm được sản xuất ở Việt Nam.
Một chiếc smartphone Samsung được ghi nhãn “Made in Vietnam”, nhưng rõ ràng nó là sản phẩm của Hàn Quốc. Tức là, một chiếc smartphone được ghi dòng chữ ‘Made in Vietnam’ nhưng nó chỉ mang ý nghĩa là sản phẩm này được sản xuất và lắp ráp tại Việt Nam mà thôi. Cũng giống như một chiếc iPhone ghi “Made in China”, sản xuất & lắp ráp tại Trung Quốc nhưng đó là sản phẩm của Mỹ.
Trái lại, một sản phẩm “Made in Vietnam” do người Việt nghiên cứu phát triển ra, hay nói cách khác là mang xuất xứ thuần túy tại Việt Nam (như vải thiều Lục Ngạn, Thanh Hà) thì chắc chắn sản phẩm đó là đại diện của Việt Nam.
